Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

in ora hominum pro ludibrio abiit

  • 1 abeo

    ab-eo, iī (īvī), itum, īre
    1) уходить, удаляться, ускользать ( ab aliquo)
    a. ex conspectu Pl, Sl, Csскрыться из виду
    letum a. Apумереть
    non es avarus, abi H — ты не скуп, пусть так
    abi in malam rem (crucem) Pl или in malam pestem malumque cruciatum! Cпрах тебя возьми!
    abiit LM, abiit vitā VP или e vitā Cон умер
    scire id quo quaeque abeat res LM — знать, чем всё кончается
    безл. abibitur Pl — ну, я пойду!, пойдём!
    2) отходить, отклоняться ( ab aliqua re)
    3) уклоняться, отказываться ( ab emptione Dig)
    5) проходить, миновать, исчезать
    abiit annus (hora), dum... Ter, O — прошёл год (час), пока...
    abiit memoria alicujus rei L — изгладилось из памяти что-л.
    6) переходить, становиться, превращаться
    abit res a consilio ad vires vimque pugnantium Nep — от переговоров дело переходит к применению прямого насилия (со стороны) сражающихся
    vide, quo judicium meum abeat Sen — посмотри, куда ведёт моё рассуждение
    a. in vanum Sen — сводиться к нулю, не приводить ни к чему
    7) восходить, возноситься ( abeunt in nubila montes Sil)
    9) ( о небесных светилах) заходить (abiens currus, sc. solis H)

    Латинско-русский словарь > abeo

  • 2 abeo

    ab-eo, iī, itum, īre (griech. ἄπειμι), I) von irgendwo, von irgend etwas ab-, weggehen od. bl. gehen, abreisen (Ggstz. manere, redire, adire, accedere, venire, advenire), A) eig.: 1) im allg.: abeam an maneam, Plaut.: abi prae strenue, sequar, Plaut.: abiturum eum non esse, si accessisset, werde nicht (wieder lebendig) weggehen, Cic.: abi, nuntia, geh und melde, Curt.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: fugā, Verg.: cum alqo equis (zu Pf.), Liv.: hinc, Liv. u. (Ggstz. huc adire) Plaut.: illinc, inde, Cic.: unde abii? Verg.: ut, unde abissent, eodem statim redirent, Cic.: ab his locis, ab illo, Plaut.: ab urbe, Liv.: ab oculis, Plaut. u. Sen.: ex consilio, ex regno, Liv.: ex agris atque urbibus, Cic.: qui profugus ex Africa abierat, Sall.: repente ex oculis, v. Schlangen, Liv.: e od. ex conspectu, aus dem Gesichte gehen, Plaut. u. Sall., aus dem G. entschwinden, Caes.: de Sicilia, de provincia, Cic.: m. bl. Abl. (s. Nipp. zu Tac. ann. 2, 69), hac urbe, domo, Plaut.: comitio, Liv.: Siciliā, Iustin.: montibus, Verg.: huc, Ter.: quorsum tu abis? Val. Max.: abi quo lubet, Plaut.: hinc in Ephesum, Plaut.: hinc ad legionem domo, Plaut.: foras, hinausgehen, Ter.: procul, Liv.: peregre, Plin.: hinc peregre, Titin.: domum, Ter.: hinc domum, Liv.: suas domos (v. zwei Heeren), Liv.: ab Epidauro Romam, Augustin.: in Angulum aliquo, Ter.: rus aliquo, Plaut.: cum patre Tarentum ad mercatum, Plaut.: illā per angiportum ad erum nostrum clanculum, Plaut.: ad Pompeium, Vell: in aliquas terras, Cic.: in Tuscos in exsilium, Liv.: trans Apenninum, Liv.: trans mare, Amm.: sub iugum, Liv.: sublimis abiit, Liv.: abiit iratus, Cic.: at ego abeo omissa, gehe meiner Wege, Plaut.: abi tacitus tuam viam, Plaut.: ambulatum, Plaut., deambulatum, Ter.: in Volscos exsulatum, in die Verbannung, Liv.: salutatum dominum, Fronto: quietum abeunt, Dict. 4, 16: si abis periturus, in den Tod gehst, Verg.: pars in Hernicos, pars in Latinos praedatura abiit, Liv.: m. Infinit., abi quaerere, geh suchen, geh u. suche, Plaut.: illa in arcem hinc abiit aedem visere, Plaut. – Dah. abi (wie das franz. va), geh (s. Brix zu Plaut. trin. 830. Lorenz zu Plaut. most. 1065 sq.), teils lobend = gut, nun wohl, schon recht, abi, laudo, Plaut.: abi, virum te iudico, Ter.: non es avarus, abi, Hor. – teils scheltend, »geh = fort, pack dich«, Plaut. u. Ter.: u. so abin? willst du gehen? gehst du? = fort, pack dich, Plaut.: abin an non? Plaut.: etiam tu hinc abis? willst du gleich fort? Ter.: abin istinc? Plaut.: abin hinc ab oculis? Plaut.: abi in malam rem od. abin in malam crucem, scher dich zum Henker, Plaut.; vgl. quin tu abis in malam pestem malumque cruciatum, Cic.: abi hinc cum tribunatibus ac rogationibus tuis, Liv. – v. Lebl., α) im allg.: abeuntia vela, Ov.: derepente celox abiit, Com. inc. fr.: cum somno et flammam abisse, Liv.: spiritus abiit in auras, Ov.: in aëra sucus omnis abit, verfliegt, Ov.: in vanum abibunt verba monentium, werden in den Wind gesprochen sein, Sen.: vis illa mali Herculeos abiit late diffusa per artus, Ov.: speca prosita, quo aqua de via abiret, Cato fr. – β) v. der Sonne usw., scheiden, sol abit, Plaut.; vgl. abeunte curru (Sonnenwagen), Hor.: hic ubi nox et dies modice redit et abit, Varr. – γ) von Felsen, Bergen, in die Höhe steigen, ragen, scopulus, qui montibus altis summus abiit, Val. Flacc.: abeunt in nubila montes, Sil. – δ) in die Tiefe dringen, cornus sub altum pectus abit, Verg. Aen. 9, 700. – 2) insbes.: a) irgendwie abziehen, davonkommen, wegkommen, ausgehen, zuw. auch im allg. bleiben, sein, werden, ita certe inde abiere Romani ut victores, Etrusci pro victis (so gut wie besiegt), Liv.: Romani semper victores ex quamvis temere coepto certamine abire, Liv.: bellis hoc victor abibat omnibus, Verg.: alcis acies victrix abit, Val. Max.: nocte pro victis Antium abierunt, Liv.: omnia malle quam victi abire, Sall.: pauci integri, magna pars vulneribus confecti abeunt, Sall.: semper incolumis abiit, Cato fr.: neutra acies laeta ex eo certamine abiit, Liv.: ne hostes inultos abire sinat, Sall.: tu missus (vom Richter entlassen, freigesprochen) abibis, Hor.: nemo non donatus (unbeschenkt) abibit, Verg.: u. so nullus ab his unquam immunis abit, Arnob.: haud repulsus abibis, Sall.: alio pacto honeste (mit Ehren) quovis modo abeam nescio, Ter.: ne impune abeat, Varr.: impune abeuntem hostem permitteret sequi, Curt.: absol., abiturum eum non esse (unbestraft davonkommen), si accessisset, Cic. Caesin. 20; u. so ibid. 45 u. 46. – b) als publiz. t.t. = von einem Amte abgehen, abtreten, consulatu, Cic.: magistratu, Cic.: flaminio, Liv.: sacerdotio, Gell.: honore, Liv. u. Suet.: tutelā, ICt. – c) v. der Frau, abire ab alqo, vom Manne gehen, sich trennen, scheiden, Plaut.: a te ut abeat per gratiam (in Güte), Plaut. – d) v. Sterbenden, hingehen, hinübergehen, verscheiden, hinc in communem locum, Plaut. Cas. prol. 59: abiturus illuc, quo priores abiere, Phaedr. 4, 20, 16: ad deos, Cic. Tusc. 1, 32. Lact. 1, 11, 47: ad plures, wie scherzh. »zur großen Armee abgehen«, Petr. 42: e medio, Ter. Phorm. 1019: e vita, Cic. Tusc. 1, 74. Amm. 25, 3, 15: vitā, Vell. 2, 35, 5: u. so absol., insperato abiit, Lucil. sat. 30, 38. – e) als t.t. bei Versteigerungen = jmdm. entgehen, ihm nicht (zuteil) werden (s. Hofmann Ausgew. Br. Cic. 1, 15, 4), si res abiret a mancipe, Cic.: ne res ab Apronio abiret, Cic.

    B) übtr.: 1) im allg.: non longe abieris, du brauchst nicht weit (nach Beispielen) zu suchen, Cic.: quid ad istas ineptias abis? Cic.: longius inde nefas abiit, griff weiter um sich, Ov.: vide, quo iudicium meum abeat, wohin zielt, Sen.: ne nunc incepto longius abierim, Tac.: quorsum abeant? auf welche Seite sollen sie sich stellen? Hor. – 2) insbes., von einem Thema, einem Beginnen, einem Verhältnis abgehen, abschweifen, abweichen, es aufgeben, verlassen, illuc, unde abii, redeo, Hor.: nec nunc incepto longius abierim, Tac.: abeo a sensibus, Cic.: quid ad istas ineptias abis? wozu solch ungehörige Dinge? Cic. – ab ignavia, Naev. com. fr.: ab emptione, zurücktreten, ICt.: a iure, vom R. abgehen, es verletzen, Cic.: etiam tu hinc abis? auch du verlässest meine Sache? Cic.

    II) mit dem Nbbegr. des Vergehens, Verschwindens u. dgl., nur übtr., 1) vom Vergehen der Zeit u. der Zustände mit der Zeit: a) von der Zeit = verfließen, vergehen, verstreichen, im Perf. = vorbeisein, dum haec dicit, abiit hora, Ter.: abiit illud tempus, Cic.: abiit ille annus, Cic.: annus abit, dum (bis) etc., Ov.: hic dies hoc modo abiit, Cic. – b) von Krankheiten = verschwinden, aufhören (Ggstz. remanere), nunc quidem iam abiit pestilentia, Cic.: nausea abiit, Cic. – c) von andern Zuständen usw. = sich verlieren, sich heben, verschwinden, schwinden, sensus abit, Cic.: voluptas cito abibit, Cato fr.: malum in diem abiit, Ter.: timor, fides abiit, Liv.: ubi vanus terror abiit, Liv.: e medio abiit scrupulus, Ter. – dah. illa mea, quae solebas ante laudare: o hominem facilem! o hospitem non gravem! abierunt, damit ist es aus, Cic. – 2) vom Erfolg einer Handlung (= ohne Folgen) abgehen, ablaufen, hingehen, mirabar hoc si sic abiret, Ter.: non posse istaec sic abire, ohne Folgen bleiben, Cic.: non sic abibunt odia, Sen. poët.: sic abierit, das mag so abgehen, Sen. – 3) als t.t. der Geschäftsspr. = der Menge, dem Werte nach zurückgehen, fallen, ut reditus agrorum, sic etiam pretium retro abiit, Plin. ep. 3, 19, 7.

    III) mit dem Nbbegr. des Übergehens von einem zum andern, übergehen auf jmd. od. in etw., a) auf jmd.: ad sanos abeat tutela propinquos, Hor. – b) in etw.: in radices vires oleae abibunt, Cato: ab. in semen, Plin.: ne in ora hominum pro ludibrio abiret, in aller Munde zum Gespött werde, Liv.: vigor ingenii velocis in alas et pedes abiit, Ov.: in avi mores atque instituta, sich nach und nach bequemen, Liv.: in proelii concursu abit res a consilio ad vires vimque pugnantium, Nep.: adeo ad omnem patientiam saeculi mos abiit, ut etc., Sen. rhet. u. res in iocos abiit, Sen. rhet. – 2) insbes.: a) ganz aufgehen, daraufgehen für usw., in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. ad Att. 11, 2, 2. – b) in etwas übergehen, aufgehen, = sich verwandeln, verwandelt werden, zu etwas werden, sic deus in flammas abiit, Ov.: terra abit in nimbos imbremque, Lucil.: oppidum in villam, stagnum in salem abiit, Plin.: in villos abeunt vestes, Ov.: u. als gramm. t.t. E in U abiit, Varr. LL. 5, 91. – / Auch impers.: abire me vis; abibitur, man wird (st. ich werde) gehen, Plaut.: abitum, quam aditum malis, man möchte lieber weg-, als hingegangen sein, Plaut.: tenuit, ne irrito incepto abiretur, Liv. – / Imperat. abei, Corp. inscr. Lat. 1, 1007 v. 8 (= Anthol. Lat. 1276, 8 ed. Meyer): bei den Komik. oft abin (= abisne), s. Holtze Synt. 2, 266: Genet. Gerund. abiendi, Plaut. fr. bei Prisc. 11, 24 extr.: Perf. abivi ist nicht nachzuweisen, denn M. Caes. in Fronto ep. ad M. Caesarem 3, 5. p. 68, 6 liest Naber abii, u. Augustin. de civ. dei 3, 12. p. 109, 24 D2 steht jetzt ambivit: Perf. abi, Stat. Ach. 2, 437: abit, Plaut. mil. 1331; rud. 325. Ter. adelph. 782 u. oft bei nachaug. Dichtern (s. Neue-Wagener, Formenl.3 3, 446). – Infinit. Perf. abisse fast regelm. für abiisse (bei Dichtern des Metrums wegen abiisse, s. Serv. Verg. Aen. 2, 25).

    lateinisch-deutsches > abeo

  • 3 abeo

    ab-eo, iī, itum, īre (griech. ἄπειμι), I) von irgendwo, von irgend etwas ab-, weggehen od. bl. gehen, abreisen (Ggstz. manere, redire, adire, accedere, venire, advenire), A) eig.: 1) im allg.: abeam an maneam, Plaut.: abi prae strenue, sequar, Plaut.: abiturum eum non esse, si accessisset, werde nicht (wieder lebendig) weggehen, Cic.: abi, nuntia, geh und melde, Curt.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: fugā, Verg.: cum alqo equis (zu Pf.), Liv.: hinc, Liv. u. (Ggstz. huc adire) Plaut.: illinc, inde, Cic.: unde abii? Verg.: ut, unde abissent, eodem statim redirent, Cic.: ab his locis, ab illo, Plaut.: ab urbe, Liv.: ab oculis, Plaut. u. Sen.: ex consilio, ex regno, Liv.: ex agris atque urbibus, Cic.: qui profugus ex Africa abierat, Sall.: repente ex oculis, v. Schlangen, Liv.: e od. ex conspectu, aus dem Gesichte gehen, Plaut. u. Sall., aus dem G. entschwinden, Caes.: de Sicilia, de provincia, Cic.: m. bl. Abl. (s. Nipp. zu Tac. ann. 2, 69), hac urbe, domo, Plaut.: comitio, Liv.: Siciliā, Iustin.: montibus, Verg.: huc, Ter.: quorsum tu abis? Val. Max.: abi quo lubet, Plaut.: hinc in Ephesum, Plaut.: hinc ad legionem domo, Plaut.: foras, hinausgehen, Ter.: procul, Liv.: peregre, Plin.: hinc peregre, Titin.: domum, Ter.: hinc domum, Liv.: suas domos (v. zwei Heeren), Liv.: ab Epidauro Romam, Augustin.: in Angulum aliquo, Ter.: rus aliquo, Plaut.: cum patre Tarentum
    ————
    ad mercatum, Plaut.: illā per angiportum ad erum nostrum clanculum, Plaut.: ad Pompeium, Vell: in aliquas terras, Cic.: in Tuscos in exsilium, Liv.: trans Apenninum, Liv.: trans mare, Amm.: sub iugum, Liv.: sublimis abiit, Liv.: abiit iratus, Cic.: at ego abeo omissa, gehe meiner Wege, Plaut.: abi tacitus tuam viam, Plaut.: ambulatum, Plaut., deambulatum, Ter.: in Volscos exsulatum, in die Verbannung, Liv.: salutatum dominum, Fronto: quietum abeunt, Dict. 4, 16: si abis periturus, in den Tod gehst, Verg.: pars in Hernicos, pars in Latinos praedatura abiit, Liv.: m. Infinit., abi quaerere, geh suchen, geh u. suche, Plaut.: illa in arcem hinc abiit aedem visere, Plaut. – Dah. abi (wie das franz. va), geh (s. Brix zu Plaut. trin. 830. Lorenz zu Plaut. most. 1065 sq.), teils lobend = gut, nun wohl, schon recht, abi, laudo, Plaut.: abi, virum te iudico, Ter.: non es avarus, abi, Hor. – teils scheltend, »geh = fort, pack dich«, Plaut. u. Ter.: u. so abin? willst du gehen? gehst du? = fort, pack dich, Plaut.: abin an non? Plaut.: etiam tu hinc abis? willst du gleich fort? Ter.: abin istinc? Plaut.: abin hinc ab oculis? Plaut.: abi in malam rem od. abin in malam crucem, scher dich zum Henker, Plaut.; vgl. quin tu abis in malam pestem malumque cruciatum, Cic.: abi hinc cum tribunatibus ac rogationibus tuis, Liv. – v. Lebl., α) im allg.: abeuntia vela, Ov.: derepente celox abiit, Com.
    ————
    inc. fr.: cum somno et flammam abisse, Liv.: spiritus abiit in auras, Ov.: in aëra sucus omnis abit, verfliegt, Ov.: in vanum abibunt verba monentium, werden in den Wind gesprochen sein, Sen.: vis illa mali Herculeos abiit late diffusa per artus, Ov.: speca prosita, quo aqua de via abiret, Cato fr. – β) v. der Sonne usw., scheiden, sol abit, Plaut.; vgl. abeunte curru (Sonnenwagen), Hor.: hic ubi nox et dies modice redit et abit, Varr. – γ) von Felsen, Bergen, in die Höhe steigen, ragen, scopulus, qui montibus altis summus abiit, Val. Flacc.: abeunt in nubila montes, Sil. – δ) in die Tiefe dringen, cornus sub altum pectus abit, Verg. Aen. 9, 700. – 2) insbes.: a) irgendwie abziehen, davonkommen, wegkommen, ausgehen, zuw. auch im allg. bleiben, sein, werden, ita certe inde abiere Romani ut victores, Etrusci pro victis (so gut wie besiegt), Liv.: Romani semper victores ex quamvis temere coepto certamine abire, Liv.: bellis hoc victor abibat omnibus, Verg.: alcis acies victrix abit, Val. Max.: nocte pro victis Antium abierunt, Liv.: omnia malle quam victi abire, Sall.: pauci integri, magna pars vulneribus confecti abeunt, Sall.: semper incolumis abiit, Cato fr.: neutra acies laeta ex eo certamine abiit, Liv.: ne hostes inultos abire sinat, Sall.: tu missus (vom Richter entlassen, freigesprochen) abibis, Hor.: nemo non donatus (unbeschenkt) abibit, Verg.: u. so nullus ab his unquam immunis
    ————
    abit, Arnob.: haud repulsus abibis, Sall.: alio pacto honeste (mit Ehren) quovis modo abeam nescio, Ter.: ne impune abeat, Varr.: impune abeuntem hostem permitteret sequi, Curt.: absol., abiturum eum non esse (unbestraft davonkommen), si accessisset, Cic. Caesin. 20; u. so ibid. 45 u. 46. – b) als publiz. t.t. = von einem Amte abgehen, abtreten, consulatu, Cic.: magistratu, Cic.: flaminio, Liv.: sacerdotio, Gell.: honore, Liv. u. Suet.: tutelā, ICt. – c) v. der Frau, abire ab alqo, vom Manne gehen, sich trennen, scheiden, Plaut.: a te ut abeat per gratiam (in Güte), Plaut. – d) v. Sterbenden, hingehen, hinübergehen, verscheiden, hinc in communem locum, Plaut. Cas. prol. 59: abiturus illuc, quo priores abiere, Phaedr. 4, 20, 16: ad deos, Cic. Tusc. 1, 32. Lact. 1, 11, 47: ad plures, wie scherzh. »zur großen Armee abgehen«, Petr. 42: e medio, Ter. Phorm. 1019: e vita, Cic. Tusc. 1, 74. Amm. 25, 3, 15: vitā, Vell. 2, 35, 5: u. so absol., insperato abiit, Lucil. sat. 30, 38. – e) als t.t. bei Versteigerungen = jmdm. entgehen, ihm nicht (zuteil) werden (s. Hofmann Ausgew. Br. Cic. 1, 15, 4), si res abiret a mancipe, Cic.: ne res ab Apronio abiret, Cic.
    B) übtr.: 1) im allg.: non longe abieris, du brauchst nicht weit (nach Beispielen) zu suchen, Cic.: quid ad istas ineptias abis? Cic.: longius inde nefas abiit, griff weiter um sich, Ov.: vide, quo iudi-
    ————
    cium meum abeat, wohin zielt, Sen.: ne nunc incepto longius abierim, Tac.: quorsum abeant? auf welche Seite sollen sie sich stellen? Hor. – 2) insbes., von einem Thema, einem Beginnen, einem Verhältnis abgehen, abschweifen, abweichen, es aufgeben, verlassen, illuc, unde abii, redeo, Hor.: nec nunc incepto longius abierim, Tac.: abeo a sensibus, Cic.: quid ad istas ineptias abis? wozu solch ungehörige Dinge? Cic. – ab ignavia, Naev. com. fr.: ab emptione, zurücktreten, ICt.: a iure, vom R. abgehen, es verletzen, Cic.: etiam tu hinc abis? auch du verlässest meine Sache? Cic.
    II) mit dem Nbbegr. des Vergehens, Verschwindens u. dgl., nur übtr., 1) vom Vergehen der Zeit u. der Zustände mit der Zeit: a) von der Zeit = verfließen, vergehen, verstreichen, im Perf. = vorbeisein, dum haec dicit, abiit hora, Ter.: abiit illud tempus, Cic.: abiit ille annus, Cic.: annus abit, dum (bis) etc., Ov.: hic dies hoc modo abiit, Cic. – b) von Krankheiten = verschwinden, aufhören (Ggstz. remanere), nunc quidem iam abiit pestilentia, Cic.: nausea abiit, Cic. – c) von andern Zuständen usw. = sich verlieren, sich heben, verschwinden, schwinden, sensus abit, Cic.: voluptas cito abibit, Cato fr.: malum in diem abiit, Ter.: timor, fides abiit, Liv.: ubi vanus terror abiit, Liv.: e medio abiit scrupulus, Ter. – dah. illa mea, quae solebas ante laudare: o hominem faci-
    ————
    lem! o hospitem non gravem! abierunt, damit ist es aus, Cic. – 2) vom Erfolg einer Handlung (= ohne Folgen) abgehen, ablaufen, hingehen, mirabar hoc si sic abiret, Ter.: non posse istaec sic abire, ohne Folgen bleiben, Cic.: non sic abibunt odia, Sen. poët.: sic abierit, das mag so abgehen, Sen. – 3) als t.t. der Geschäftsspr. = der Menge, dem Werte nach zurückgehen, fallen, ut reditus agrorum, sic etiam pretium retro abiit, Plin. ep. 3, 19, 7.
    III) mit dem Nbbegr. des Übergehens von einem zum andern, übergehen auf jmd. od. in etw., a) auf jmd.: ad sanos abeat tutela propinquos, Hor. – b) in etw.: in radices vires oleae abibunt, Cato: ab. in semen, Plin.: ne in ora hominum pro ludibrio abiret, in aller Munde zum Gespött werde, Liv.: vigor ingenii velocis in alas et pedes abiit, Ov.: in avi mores atque instituta, sich nach und nach bequemen, Liv.: in proelii concursu abit res a consilio ad vires vimque pugnantium, Nep.: adeo ad omnem patientiam saeculi mos abiit, ut etc., Sen. rhet. u. res in iocos abiit, Sen. rhet. – 2) insbes.: a) ganz aufgehen, daraufgehen für usw., in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. ad Att. 11, 2, 2. – b) in etwas übergehen, aufgehen, = sich verwandeln, verwandelt werden, zu etwas werden, sic deus in flammas abiit, Ov.: terra abit in nimbos imbremque, Lucil.: oppidum in villam, stagnum in salem abiit, Plin.: in villos abeunt vestes,
    ————
    Ov.: u. als gramm. t.t. E in U abiit, Varr. LL. 5, 91. – Auch impers.: abire me vis; abibitur, man wird (st. ich werde) gehen, Plaut.: abitum, quam aditum malis, man möchte lieber weg-, als hingegangen sein, Plaut.: tenuit, ne irrito incepto abiretur, Liv. – Imperat. abei, Corp. inscr. Lat. 1, 1007 v. 8 (= Anthol. Lat. 1276, 8 ed. Meyer): bei den Komik. oft abin (= abisne), s. Holtze Synt. 2, 266: Genet. Gerund. abiendi, Plaut. fr. bei Prisc. 11, 24 extr.: Perf. abivi ist nicht nachzuweisen, denn M. Caes. in Fronto ep. ad M. Caesarem 3, 5. p. 68, 6 liest Naber abii, u. Augustin. de civ. dei 3, 12. p. 109, 24 D2 steht jetzt ambivit: Perf. abi, Stat. Ach. 2, 437: abit, Plaut. mil. 1331; rud. 325. Ter. adelph. 782 u. oft bei nachaug. Dichtern (s. Neue-Wagener, Formenl.3 3, 446). – Infinit. Perf. abisse fast regelm. für abiisse (bei Dichtern des Metrums wegen abiisse, s. Serv. Verg. Aen. 2, 25).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > abeo

  • 4 ab-eō

        ab-eō iī, itūrus, īre    (abin' for abisne, T.), to go from, go away, go off, go forth, go, depart: ab urbe: ex eorum agris: ex conspectu, out of sight, Cs.: mater abit templo, O.: abire fugā, to flee, V.: in angulum aliquo, T.: unde abii, V.: exsulatum Tusculum abiit, L.: si periturus abis, to your death, V.: sublimis abiit, ascended, L.: telo extracto praeceps in volnus abiit, collapsed, L.: quo tantum mihi dexter abis? whither so far to the right? V.: nemo non donatus abibit, without a gift, V.: abeas parvis aequus alumnis, show yourself favorable as you go, H.: quae dederat abeuntibus, V.: sub iugum abire, L.: abi, nuntia Romanis, etc., L.; of things: cornus sub altum pectus abit, penetrates deeply, V.: sol... abeunte curru, as his chariot departs, H. — In partic., to pass away, disappear, vanish, cease, die: a vitā: illuc quo priores abierunt, Ph.; of time, to pass away, elapse, expire: abiit illud tempus: tota abit hora, H.; of other things: abeunt pallorque situsque, pass away, O.: inopia praeceps abierat, S.: in aera sucus corporis, O.— Of change, to pass over, be transferred: abeunt illuc omnia, unde orta sunt, return: in avi mores atque instituta, i. e. restore, L.; hence, to be changed, be transformed, be metamorphosed (poet.): in villos abeunt vestes, in crura lacerti, O.: comae in silvas abeunt, O. — Fig., to depart from, leave off, turn aside: ut ab iure non abeat: ne longius abeam, wander from the point: ad istas ineptias, have recourse to: illuc, unde abii, redeo, set out, H. —To retire from an office: cum magistratu abisset: abiens magistratu, L.—Of a consequence or result, to turn out, come off (of persons): ab iudicio turpissime victus: neutra acies laeta ex eo certamine abiit, L.: impune, Ph.: ne in ora hominum pro ludibrio abiret, i. e. lest he should be made ridiculous, L.: ne inrito incepto abiretur, L. —To turn out, end, terminate (of things): mirabar hoc si sic abiret, T.—To get off, escape: quem ad modum illinc abieris, vel potius paene non abieris, scimus, how you came off thence, or rather came near not getting off.—In auctions, not to be knocked down (to one): ne res abiret ab Apronio, i. e. that he may purchase.—To be postponed: in diem, T.— The imper. abi is often a simple exclamation or address, friendly or reproachful: abi, virum te iudico, go to, I pronounce you a man, T.: Non es avarus: abi; quid, etc., well, H.: abi, nescis inescare homines, begone, T.; in imprecations: abin hinc in malam rem? (i. e. abisne?), will you go and be hanged? T.: in malam pestem.

    Latin-English dictionary > ab-eō

  • 5 abeo

    ăbĕo, īre, īvī (ĭī), ĭtum, intr.    - impér. abei Cil. 1, 1007, 8 --- abin = abisne, Plaut., Ter. --- le parf abivi ne se trouve nulle part; les formes sync. abi, abit se trouvent en poésie; l'inf. abisse est presque de règle. [st1]1 [-] s'en aller.    - abire ex eorum agris, Cic. Verr. 3, 79: s'en aller de leurs terres.    - abire ex conspectu, Caes. G. 6, 43, 5: s'éloigner de la vue.    - abire ab his locis, Plaut. Men. 553: s'éloigner de ces lieux.    - abire ab urbe, Liv. 36, 3, 3: s'éloigner de la ville.    - abire ab aliquo, Plaut. Cap. 487: s'éloigner de qqn, quitter qqn.    - cf. Plaut. Mil. 1084 ;Ter. Eun. 791 ; Cic. Verr. 2, 54 ; Flac. 50 ; Liv. 28, 24, 8.    - abire ab oculis, Plaut. Trin. 989: s'éloigner des regards.    - cf. Plaut. Cas. 302 ; Truc. 477 ; Sen. Ep. 36, 10.    - quia te illinc abisse constabat, Cic.: parce que je savais que tu n'étais pas là.    - abibitur: on s'en ira.    - abire cubitum: aller se coucher.    - abi in malam crucem (abi in malam rem): va-t-en au diable, va te faire pendre.    - cf. Plaut., Ter.; Cic. Phil. 13, 48.    - (Catilina) abiit, excessit, evasit, erupit, Cic. Cat. 2: le voilà (Catilina) parti, il est loin, il s'est échappé, il a brisé (ses chaînes).    - abire ab aliquo, Ter.: sortir de chez qqn.    - abire exsulatum (abire in exsilium), Liv.: partir pour l'exil. [st1]2 [-] poét. pénétrer dans, s'enfoncer dans.    - in corpus abire, Lucr. 4, 1111: s'enfoncer dans le corps    - cf. Virg. En. 9, 695; Stat. Th. 8, 495 ; 11, 631. [st1]3 [-] s'en aller, disparaître.    - abiit ille annus, Cic. Sest. 71: cette année-là s'écoula. --- cf. Cael. 74 ; Mur. 7 ; etc.    - illa mea... abierunt, Cic. Fam. 9, 20, l: mes propos d'autrefois... s'en sont allés.    - sensus abiit, Cic. Tusc. 1, 109: le sentiment a disparu. --- cf. Fam. 14, 1, 3 ; Att. 41, 10, 2 ; Liv. 2, 4, 2. [st1]4 [-] sortir (d'une fonction, de la vie), partir d'une idée.    - abire honore, Suet.: quitter une charge.    - magistratu abire: quitter une magistrature, sortir de charge.    - abire e vita: mourir.    - qui abierunt hinc, Plaut.: ceux qui ont quitté la terre.    - illuc, unde abii, redeo, Hor.: je reviens au point d'où je suis parti. [st1]5 [-] s'écarter de, abandonner.    - abire incepto, Tac.: s'écarter de son sujet.    - abeo a sensibus, Cic.: j'en finis avec les sens (je quitte ce sujet).    - abire impune: s'en aller impuni, rester impuni.    - abire ab jure: s’éloigner du droit, violer le droit.    - ne longius abeam, Cic. Fin. 2, 96: pour ne pas faire une trop longue digression. --- cf. Rep. 3, 38 ; Caec. 95, etc.    - quid ad istas ineptias abis? Amer. 47: pourquoi t'écartes-tu de ton sujet pour dire de pareilles sornettes? [st1]6 [-] passer d'un état à un autre.    - ad deos abiit Hercules, Cic.: Hercule est passé au rang des dieux.    - abire pro ludibrio in ora virûm (= virorum), Liv.: devenir la risée du monde.    - abire in somnum, Lucr.: s'endormir. [st1]7 [-] s'écouler, s'éloigner, passer.    - tota abit hora, Hor.: une heure entière s'écoule.    - nausea jamne abiit? Cic.: le dégoût est-il passé?    - pallor abiit, Ov.: la pâleur a disparu. [st1]8 [-] se changer en, passer à, aboutir à, se passer.    - abire in aliquam rem: se transformer en qqch.    - in villos abeunt vestes, Ov.: ses vêtements se changent en poils.    - oppidum abiit in villam, Plin.: la ville n'est plus qu'une villa.    - abibunt in vanum monentium verba, Sen.: les conseils s'en iront en fumée.    - mirabar hoc si sic abiret, Ter.: je m'étonnais que la chose prît cette tournure.    - non, non hoc sic abibit, Cat.: non, la chose ne se passera pas ainsi. [st1]9 [-] se propager, s'étendre.    - longius nefas abiit, Ov.: le mal se répandit au loin. [st1]10 [-] échapper à (dans une vente).    - ne res abiret ab eo, Cic.: de peur que la chose ne lui échappât (par une surenchère). [st1]11 [-] baisser, diminuer.    - ut reditus agrorum sic etiam pretium retro abiit, Plin. Ep. 3, 19: le rendement des terres a diminué tout comme leur prix.
    * * *
    ăbĕo, īre, īvī (ĭī), ĭtum, intr.    - impér. abei Cil. 1, 1007, 8 --- abin = abisne, Plaut., Ter. --- le parf abivi ne se trouve nulle part; les formes sync. abi, abit se trouvent en poésie; l'inf. abisse est presque de règle. [st1]1 [-] s'en aller.    - abire ex eorum agris, Cic. Verr. 3, 79: s'en aller de leurs terres.    - abire ex conspectu, Caes. G. 6, 43, 5: s'éloigner de la vue.    - abire ab his locis, Plaut. Men. 553: s'éloigner de ces lieux.    - abire ab urbe, Liv. 36, 3, 3: s'éloigner de la ville.    - abire ab aliquo, Plaut. Cap. 487: s'éloigner de qqn, quitter qqn.    - cf. Plaut. Mil. 1084 ;Ter. Eun. 791 ; Cic. Verr. 2, 54 ; Flac. 50 ; Liv. 28, 24, 8.    - abire ab oculis, Plaut. Trin. 989: s'éloigner des regards.    - cf. Plaut. Cas. 302 ; Truc. 477 ; Sen. Ep. 36, 10.    - quia te illinc abisse constabat, Cic.: parce que je savais que tu n'étais pas là.    - abibitur: on s'en ira.    - abire cubitum: aller se coucher.    - abi in malam crucem (abi in malam rem): va-t-en au diable, va te faire pendre.    - cf. Plaut., Ter.; Cic. Phil. 13, 48.    - (Catilina) abiit, excessit, evasit, erupit, Cic. Cat. 2: le voilà (Catilina) parti, il est loin, il s'est échappé, il a brisé (ses chaînes).    - abire ab aliquo, Ter.: sortir de chez qqn.    - abire exsulatum (abire in exsilium), Liv.: partir pour l'exil. [st1]2 [-] poét. pénétrer dans, s'enfoncer dans.    - in corpus abire, Lucr. 4, 1111: s'enfoncer dans le corps    - cf. Virg. En. 9, 695; Stat. Th. 8, 495 ; 11, 631. [st1]3 [-] s'en aller, disparaître.    - abiit ille annus, Cic. Sest. 71: cette année-là s'écoula. --- cf. Cael. 74 ; Mur. 7 ; etc.    - illa mea... abierunt, Cic. Fam. 9, 20, l: mes propos d'autrefois... s'en sont allés.    - sensus abiit, Cic. Tusc. 1, 109: le sentiment a disparu. --- cf. Fam. 14, 1, 3 ; Att. 41, 10, 2 ; Liv. 2, 4, 2. [st1]4 [-] sortir (d'une fonction, de la vie), partir d'une idée.    - abire honore, Suet.: quitter une charge.    - magistratu abire: quitter une magistrature, sortir de charge.    - abire e vita: mourir.    - qui abierunt hinc, Plaut.: ceux qui ont quitté la terre.    - illuc, unde abii, redeo, Hor.: je reviens au point d'où je suis parti. [st1]5 [-] s'écarter de, abandonner.    - abire incepto, Tac.: s'écarter de son sujet.    - abeo a sensibus, Cic.: j'en finis avec les sens (je quitte ce sujet).    - abire impune: s'en aller impuni, rester impuni.    - abire ab jure: s’éloigner du droit, violer le droit.    - ne longius abeam, Cic. Fin. 2, 96: pour ne pas faire une trop longue digression. --- cf. Rep. 3, 38 ; Caec. 95, etc.    - quid ad istas ineptias abis? Amer. 47: pourquoi t'écartes-tu de ton sujet pour dire de pareilles sornettes? [st1]6 [-] passer d'un état à un autre.    - ad deos abiit Hercules, Cic.: Hercule est passé au rang des dieux.    - abire pro ludibrio in ora virûm (= virorum), Liv.: devenir la risée du monde.    - abire in somnum, Lucr.: s'endormir. [st1]7 [-] s'écouler, s'éloigner, passer.    - tota abit hora, Hor.: une heure entière s'écoule.    - nausea jamne abiit? Cic.: le dégoût est-il passé?    - pallor abiit, Ov.: la pâleur a disparu. [st1]8 [-] se changer en, passer à, aboutir à, se passer.    - abire in aliquam rem: se transformer en qqch.    - in villos abeunt vestes, Ov.: ses vêtements se changent en poils.    - oppidum abiit in villam, Plin.: la ville n'est plus qu'une villa.    - abibunt in vanum monentium verba, Sen.: les conseils s'en iront en fumée.    - mirabar hoc si sic abiret, Ter.: je m'étonnais que la chose prît cette tournure.    - non, non hoc sic abibit, Cat.: non, la chose ne se passera pas ainsi. [st1]9 [-] se propager, s'étendre.    - longius nefas abiit, Ov.: le mal se répandit au loin. [st1]10 [-] échapper à (dans une vente).    - ne res abiret ab eo, Cic.: de peur que la chose ne lui échappât (par une surenchère). [st1]11 [-] baisser, diminuer.    - ut reditus agrorum sic etiam pretium retro abiit, Plin. Ep. 3, 19: le rendement des terres a diminué tout comme leur prix.
    * * *
        Abeo, abis, abiui, pe. prod. et per syncopam, abii, abitum, pen. corr. abire, Discedere. S'en aller, S'en partir.
    \
        Praetor de sella surrexit, atque abiit. Cic. Le juge s'est levé de son siege, et s'en est allé.
    \
        Abire hinc, illinc, istinc, inde. Terent. Non tu hinc abis? T'en vas tu point d'ici?
    \
        Quum inde abeo. Terent. Quand je m'en vay de là.
    \
        Sine me hinc abire. Plaut. Laisse moy sortir ou aller d'ici.
    \
        Abire ab aliquo. Plaut. Se departir d'aucun, et le laisser là.
    \
        Abeo ab illis, Plaut. Je m'en vay arriere d'euls.
    \
        Abire ab, vel ex oculis, e conspectu, etc. Plaut. Liu. S'oster de devant les yeuls d'aucun.
    \
        Vide ne res abeat a nobis. Cic. Garde que la chose ne nous eschappe. B.
    \
        Abire ab aliquo, pro Exire ab eius aedibus. Terent. Sortir de chez aucun.
    \
        Iube hanc abire ad te. Plaut. Commande que ceste ci aille chez toy, ou en ta maison.
    \
        Abiit ad deos. Cic. Il est allé en paradis, ou au ciel, Il est sanctifié.
    \
        In angulum aliquo abire. Terent. En quelque coing.
    \
        In exilium abierunt. Liu. Se sont euls mesmes bannis, Sont allez voluntairement en exil. \ Abeo intro. Terent. J'entre dedens.
    \
        Ne abeas longius. Terent. Ne t'esloigne point.
    \
        Illo abeunte peregre. Plin. S'en allant en pais loingtain. On dict communement, S'en allant dehors.
    \
        Abi illis obuiam. Terent. va au devant d'elles.
    \
        Quasi vero mihi difficile sit quanuis multos nominatim proferre, (ne longius abeam) vel tribuleis, vel vicinos meos, etc. Cic. Sans aller plus loing.
    \
        Longe res abibit. Vlpian. La chose sera de longue expedition. B.
    \
        Non longe abieris. Cic. Il ne te fault point aller loing pour trouver exemple.
    \
        Ne in infinitum abeamus. Plin. Pour mettre fin à nostre propos.
    \
        Exulatum abiit salus. Plaut. Je suis perdu.
    \
        Abi deambulatum. Terent. Va te pourmener.
    \
        Exulatum abierunt. Liu. Sont allez en exil.
    \
        Abire pessum. Plaut. S'enfoncer, Aller en bas.
    \
        Iam fides abiit. Liu. Il n'est point à croire, Il n'est point vray semblable.
    \
        Animus abiit in varios cursus. Ouid. A faict de grands discours.
    \
        Ferrum in corpus. Stat. Est entré.
    \
        Hasta viri trans pectus abiit. Sta. A traversé la poitrine, A persé tout oultre.
    \
        Quorum vetustate memoria abiit. Liu. Desquels il n'est plus de memoire à cause du long temps.
    \
        Modus abiit. Ouid. Il n'y a plus de moyen, Il n'y a plus d'ordre. On dit communement, Il n'y a plus de rythme ne de raison.
    \
        Nausea iam plane abiit. Cic. Est cessee.
    \
        In commissura abibunt pedes tres. Cato. Trois pieds si en iront, Il s'en fauldra trois pieds, Trois pieds se perdront.
    \
        De loco nunc quidem abiit pestilentia. Cic. S'en est allee, Est cessee.
    \
        Vt reditus agrorum, sic etiam pretium retro abiit. Plin. Iunior. On n'en baille plus tant qu'on avoit accoustumé, Le pris est ravallé.
    \
        Sol abiit. Plaut. S'en va, Se baisse.
    \
        Spes victis telluris abit. Lucan. Se perd.
    \
        Illa mea, quae solebas antea laudare, o hominem facilem, o hospitem non grauem, abierunt. Cic. Sont passez, Ne sont plus, S'en est faict.
    \
        Abiit illud tempus. Cic. Est passé.
    \
        Dum haec dicit, abiit hora. Terent. L'heure s'est passee, Il a esté une heure à dire cela.
    \
        Haec dum dubitas, menses abierunt decem. Terent. Se sont passez, ou escoulez.
    \
        Praeceps Fabius in vulnus abiit. Liu. Il cheut sur le costé où il estoit navré.
    \
        Abi tu sane superior. Plaut. Assiez toy plus hault.
    \
        Quo diuersus abis? Virg. Où tournes tu? Où vas tu?
    \
        Abeo a sensibus. Cic. Je me deporte de plus parler des sens.
    \
        Abitum est a priore emptione. Paulus iuris. On ne teint point le marché faict, Le premier marché fut rompu, Ils se departirent du premier achet.
    \
        Abire ab iure. Cic. Contrevenir au droict.
    \
        E medio abiit. Terent. Il ne se trouve plus, Il n'est plus entre les gens, Il est mort. \ Sic abiit e vita. Cic. Il mourut.
    \
        Abire ad vulgi opinionem. Cic. Suyvre l'opinion du vulgaire.
    \
        Abire magistratu, Consulatu, etc. pro Deponere magistratum, Consulatum, etc. Cic. Liu. Se devestir et demettre de son office, Laisser son office, Finer le temps de son office, et prendre congé. \ Abire incoepto. Liu. Delaisser son entreprinse.
    \
        Totum stagnum in salem abit. Plin. Se mue et convertist en sel, Devient sel.
    \
        Praesens quod fuerat malum, in diem abiit. Terent. Ta punition n'est seulement que differee, Tu n'en pers que l'attente.
    \
        Abire in ora hominum. Liu. Faire parler les gens de soy, se faire mocquer du monde.
    \
        In quos enim sumptus abeunt fructus praediorum? Ci. En quels frais et quelle despense s'en va le revenu de mes fermes?
    \
        Abire sub iugum. Liu. Passer soubs la fourche.
    \
        Abeunt sursum radices. Cato. Vont contremont.
    \
        Mirabar, hoc si sic abiret. Terent. Si ceste chose se passeroit ainsi, S'il en iroit ainsi.
    \
        Quid ad istas ineptias abis? Cic. Qu'as tu à faire de parler de ces folies? Pourquoy vas tu cercher ces folies?
    \
        Abi prae, Sosia. Terent. Va devant.
    \
        Tu abi tacitus viam tuam. Plaut. Va t'en ton chemin sans dire mot.
    \
        Abire fuga. Virg. S'enfuir.
    \
        Abi, virum te iudico. Terent. Va, je t'estime gentil compaignon.
    \
        Abi, nescis inescare homines. Terent. Va, tu n'es qu'ung lourdault, Tu ne scais, etc.
    \
        Abi, abi iam AEschine. Terent. Va t'en, va t'en meshuy, tu, etc.
    \
        Abite. Terent. Sus devant, Hors d'ici, Partez d'ici, Sortez d'ici.
    \
        Abibitur, pen. cor. Impersonale. Plaut. On s'en ira.

    Dictionarium latinogallicum > abeo

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»